منبع مطالب این بخش وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران) می باشد
URL : http://www.ghavanin.ir/detail.asp?id=32143

آیین‌نامه اجرایی بند الف ماده 131 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، ‏اجتماعی و فرهنگی جمهوری ‏اسلامی ایران

آیین‌نامه اجرایی بند الف ماده 131 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، ‏اجتماعی و فرهنگی جمهوری ‏اسلامی ایران ‏
‏ ‏
‏ ‏
‏ ‏
شماره19627/85/1 1/12/1385‏

مدیرعامل محترم روزنامه رسمی کشور

‏ به پیوست یک نسخه آیین‌نامه اجرایی بند الف ماده131 قانون برنامه چهارم توسعه ‏اقتصادی، اجتماعی ‏و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران به شماره19520/85/1ـ29/11/1385 ‏که در تاریخ 21/9/1385 به تأیید و ‏تصویب ریاست محترم قوه قضاییه رسیده، جهت درج ‏در روزنامه رسمی ارسال می‌گردد.‏

رئیس حوزه ریاست قوه قضائیه ـ عبدالرضا ایزدپناه

آیین‌نامه اجرایی بند الف ماده 131 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، ‏اجتماعی و فرهنگی جمهوری ‏اسلامی ایران

فصل اول:‏

‏« تعاریف»‏

‏ ماده1ـ پرونده قضایی: پرونده قضایی مذکور در ماده 131 قانون برنامه چهارم ‏توسعه اقتصادی، ‏اجتماعی و فرهنگی کشور که در این آیین‌نامه « قانون» نامیده می‌شود ‏شامل کلیه پرونده‌های مدنی، جزایی و ‏امور حسبی است که در دادسراها و دادگاه‌های ‏عمومی و انقلاب، انتظامی قضات، نظامی، ویژه روحانیت، ‏دادگاه تجدیدنظر، محکمه عالی ‏انتظامی قضات، دیوان عالی کشور، دیوان عدالت اداری و سازمان تعزیرات ‏حکومتی رسیدگی ‏و منتهی به اتخاذ تصمیم نهایی و صدور رأی گردیده و مختومه شده است.‏
‏ تبصره ـ پرونده‌های شـوراهای حل اخـتلاف نیز مشمول مقررات این آیین‌نامه ‏خواهدبود.‏
‏ ماده2ـ اسناد و اوراق پرونده‌های قضایی که نگهداری آنها ضروری می‌باشد.‏
اسناد و اوراق مذکور در قانون شامل احکام، قرارها، تصمیمات و دستورات قضایی، ‏تحقیقات و معاینات ‏محلی و نیز هرگونه سند، مدرک و صورتجلسات، دفاتر، گزارش‌ها فرم ‏مشخصات پرونده، فرم مخصوص ‏بایگانی راکد و مانند آنهاست که مورد استناد طرفین پرونده ‏واقع گردیده یا در اتخاذ تصمیم توسط مراجع ‏قضایی مؤثر بوده و نگهداری سوابق آنها و ‏تبدیل به اسناد الکترونیکی به تشخیص هیأت مذکور در ماده8، ‏این آیین‌نامه ضروری باشد.‏
‏ تبصره ـ علاوه بر موارد فوق هیأت مزبور می‌تواند با توجه به نوع، اهمیت دعوی یا ‏شکایت، خواسته، ‏خواهان، عنوان جرم، طرفین پرونده، زمان و مکان رسیدگی، ارزش ‏قضایی و مانند آنها، نگهداری سوابق ‏اوراق و اسناد پرونده‌ قضایی و تبدیل آن به سند ‏الکترونیکی را ضروری تشخیص دهد.‏
‏ ماده3ـ بایگانی قطعی: بایگانی قطعی موردنظر قانون همان بایگانی راکد پرونده‌هائی ‏است که منتهی به ‏صدور حکم یا قرار قطعی گردیده و حسب مورد مختومه شده است، ‏تاریخ مختومه شدن پرونده شروع ‏بایگانی قطعی محسوب می‌شود.‏
پرونده‌های قضایی در موارد زیر مختومه تلقی و با دستور مقام قضایی صالح بایگانی ‏خواهندشد:‏
‏ ‏1ـ پرونده‌هایی که منتهی به اجرای کامل حکم شده است؛
‏ ‏2ـ پرونده‌هایی که موضوع آن مشمول مرور زمان گردیده و یا به هر علتی قرار موقوفی ‏اجرای حکم ‏صادر شده است؛
‏ ‏3ـ پرونده‌هایی که منجر به حکم برائت، بی‌حقی، بطلان دعوی و مانند آن گردیده ‏است؛
‏ ‏4ـ پرونده‌هایی که منجر به صدور قرار نهایی و قطعی گردیده است؛
‏ ‏5 ـ پرونده‌هایی که موضوع آن تأمین دلیل یا دستور موقت است، پس از اتمام ‏اقدامات قانونی لازم؛
‏ ‏6 ـ سایر پرونده‌ها به تشخیص هیأت مذکور در ماده8، این آیین‌نامه.‏

فصل دوم

مقدمات

‏ ماده4ـ مدیر دفتر مرجع قضایی یا جانشین وی موظف است مشخصات پرونده‌ای را ‏که دستور بایگانی ‏قطعی آن توسط قاضی صادر گردیده حداکثر ظرف یک هفته در « فرم ‏مشخصات پرونده» درج نموده همراه ‏پرونده در مقابل اخذ رسید به بایگانی راکد مربوط ‏تحویل دهد.‏
‏ تبصره1ـ در شعب دادسرا منشی شعبه یا جانشین وی وظایف مدیر دفتر مرجع قضایی ‏را به عهده ‏خواهدداشت.‏
‏ تبصره2ـ « فرم مشخصات پرونده» که توسط اداره اسناد و بایگانی راکد قوه قضاییه ‏تهیه و در اختیار ‏مراجع قضایی قرار خواهدگرفت، متضمن نکات زیر می‌باشد:‏
‏ ‏1ـ مشخصات پرونده:‏
‏ الف ـ مدنی است یا کیفری یا امور حسبی؛‏
‏ ب ـ موضوع پرونده؛‏
‏ ج ـ کلاسه پرونده؛‏
‏ د ـ تاریخ تشکیل پرونده؛‏
‏ هـ ـ تاریخ مختومه شدن پرونده؛‏
‏ و ـ تعداد اوراق پرونده.‏
‏ ‏2ـ مشخصات طرفین پرونده: اعم از خواهان و خوانده یا شاکی و مشتکی‌عنه.‏
‏ ‏3ـ مرجع یا مراجع رسیدگی‌کننده، نظیر دادسرا، دادگاه بدوی حقوقی یا جزایی، ‏دادگاه تجدیدنظر، دیوان ‏عالی کشور و غیره.‏
‏ ‏4ـ نتیجه رسیدگی:‏
‏ الف ـ حکم یا قرار و غیره و موضوع آن؛‏
‏ ب ـ شماره و تاریخ حکم یا قرار و غیره؛‏
‏ ج ـ علت مختومه شدن اعم از اجرای کامل حکم، قطعیت حکم برائت یا قرار، مرور ‏زمان و غیره.‏
‏ ‏5 ـ ذکر ضمائم پرونده و سایر مشخصات که درج آن ضروری است.‏
‏ ‏6 ـ مهم و ملی بودن یا نبودن پرونده مطابق مقررات قانون سازمان اسناد و کتابخانه ‏ملی جمهوری ‏اسلامی ایران مصوب 1349 و مقررات این آیین‌نامه و سایر اوضاع و احوال ‏پرونده.‏
‏ ‏7 ـ تاریخ تحویل به بایگانی راکد.‏
‏ ‏8 ـ مشخصات تنظیم کننده فرم مذکور و تأییدکننده آن.‏
‏ فرم مشخصات پرونده باید در سه نسخه به نحو کامل و دقیق و خوانا تنظیم گردد، ‏یک نسخه در دفتر ‏شعبه دادسرا یا دادگاه یا سایر مراجع قضایی مربوط نگهداری خواهدشد ‏و دو نسخه دیگر به پیوست پرونده ‏به بایگانی راکد ارسال شود.‏
‏ تبصره3ـ پرونده‌هایی که منتهی به محکومیتهای مشروط، معلق و مانند آن گردیده‌اند ‏تا پایان موعد ‏تعیین شده در دادنامه، در دفتر مرجع قضایی نگهداری و سپس برای ارسال ‏آنها به بایگانی راکد اقدام ‏خواهدشد.‏
‏ ماده5 ـ به دستور قاضی مربوط قبل از ارسال پرونده به بایگانی راکد کلیه اسناد، ‏وثایق و دستورات ‏قضایی به شرح زیر باید تعیین تکلیف و رفع اثر شود.‏
‏ ‏1ـ دستور احضار یا جلب؛
‏ ‏2ـ قرار ممنوعیت خروج از کشور؛
‏ ‏3ـ دستور ورود به منزل یا تفتیش آن؛
‏ ‏4ـ وثایق و تأمین خواسته؛
‏ ‏5 ـ اسناد، قبوض یا وجوه نقدی؛‏
‏ ‏6 ـ اموال یا اشیاء مرتبط با پرونده؛‏
‏ ‏7ـ دستور انسداد حساب بانکی؛
‏ ‏8 ـ دستور ممنوعیت از معامله نقل و انتقال؛‏
‏ ‏9ـ سایر موارد به تشخیص قاضی مربوط.‏
‏ ماده6 ـ مسؤول بایگانی راکد موظف است از تحویل گرفتن پرونده‌هایی که فاقد فرم ‏مشخصات پرونده ‏می‌باشند خودداری نماید.‏
‏ ماده7ـ قاضی مربوط باید نظارت کافی جهت اجرای صحیح مواد4، 5 و 6 آیین‌نامه ‏و دستورالعمل ‏مربوط داشته باشد.‏

فصل سوم

فرآیند تشخیص ضرورت نگهداری اسناد و اوراق پرونده‌های قضایی

‏ ماده8 ـ به منظور برنامه‌ریزی، سیاست‌گذاری و نظارت بر اجرای کامل این آیین‌نامه، ‏هیأتی به عنوان « ‏هیأت تشخیص‌دهنده ضرورت نگهداری سوابق اسناد و اوراق پرونده‌های ‏قضایی و تبدیل آنها به اسناد ‏الکترونیکی و امحا» که در این آیین‌نامه « هیأت تشخیص ‏مرکزی» نامیده می‌شود تشکیل خواهد شد.‏
‏ تبصره ـ مصوبات این هیأت پس از تنفیذ رئیس قوه قضائیه لازم‌الاجرا خواهدبود.‏
‏ ماده9ـ اعضای هیأت تشخیص مرکزی عبارتند از:‏
‏ ‏1ـ رئیس دیوان عالی کشور؛ (رئیس هیأت)‏
‏ ‏2ـ دادستان کل کشور؛
‏ ‏3ـ وزیر دادگستری؛
‏ ‏4ـ معاون حقوقی و توسعه قضایی قوه قضاییه؛ (دبیر هیأت)‏
‏ ‏5 ـ معاون اداری و مالی قوه قضاییه؛‏
‏ ‏6 ـ رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح؛‏
‏ ‏7ـ رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.‏
‏ تبصره ـ دعوت از سایر مسؤولان و صاحبنظران جهت شرکت در جلسه و مشاوره با ‏موافقت اکثر ‏اعضای هیأت بلامانع است.‏
‏ ماده10ـ به منظور تسهیل و تسریع اجرای این آیین‌نامه و اجرای وظایف مربوط ‏به هیأت تشخیص ‏مرکزی و در استانها، هیأتی با عنوان « هیأت تشخیص استانی» با شرکت ‏مقامات ذیل در مراکز استان تشکیل ‏می‌گردد:‏
‏ ‏1ـ رئیس کل دادگستری استان؛ (رئیس هیأت)‏
‏ ‏2ـ دادستان شهرستان مرکز استان؛
‏ ‏3ـ نماینده سازمان اسناد و کتابخانه‌های جمهوری اسلامی؛
‏ ‏4ـ رئیس اداره اسناد و بایگانی راکد دادگستری استان؛ (به عنوان دبیر هیأت)‏
‏ ‏5 ـ رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح استان؛‏
‏ ‏6 ـ مسؤول حفاظت و اطلاعات دادگستری کل استان.‏
‏ تبصره ـ دعوت از سایر مسؤولان و صاحبنظران جهت شرکت در جلسه و مشاوره ‏بلامانع است.‏
‏ ماده11ـ جلسات هیأت تشخیص مرکزی و استانی با حضور اکثر اعضاء رسمی و نظر ‏اکثریت حاضر ‏معتبر خواهدبود.‏
‏ ماده12ـ مدیران بایگانی راکد مراجع قضایی، حداقل یک ماه قبل از اتمام موعد سی ‏سال مقرر در قانون، ‏به ترتیب تاریخ ورود، پرونده را به اتفاق کارشناسان اداره اسناد و ‏بایگانی راکد بررسی نموده مطابق ‏مقررات این آیین‌نامه و دستورالعملهای هیأت تشخیص ‏مرکزی اوراق و اسنادی که نگهداری آنها ضروری ‏است مشخص نموده سپس مشخصات ‏این اوراق و اسناد را در « فرم مخصوص بایگانی راکد» درج و پس از ‏تأیید رئیس حوزه قضایی ‏یا مسؤولان مراجع قضایی دیگر یا جانشین آنها به پیوست فرم مشخصات پرونده ‏و در ‏صورت‌نیاز و تشخیص مسؤولان قضایی مذکور در بالا همراه اصل پرونده به هیأت تشخیص ‏استان ‏ارسال نمایند.‏
‏ تبصره ـ فرم مخصوص بایگانی راکد که باید توسط اداره اسناد و بایگانی راکد ‏قوه قضاییه تهیه شود ‏در چهار نسخه تنظیم خواهدشد که یک نسخه آن در سوابق بایگانی ‏راکد حفظ و بقیه به هیأت تشخیص ‏استان ارسال می‌شود.‏
‏ ماده13ـ فرم مخصوص بایگانی راکد باید حاوی نکات زیر باشد:‏
‏ ‏1ـ شماره برگ اسناد و اوراق ضروری؛ (مطابق برگ شماری نهایی پرونده)‏
‏ ‏2ـ عنوان اسناد و اوراق مذکور؛ (رأی، صورتمجلس و غیره)‏
‏ ‏3ـ کد بایگانی راکد پرونده؛
‏ ‏4ـ مدتی که از بایگانی قطعی شدن پرونده (مختومه شدن) می‌گذرد؛
‏ ‏5 ـ آدرس و محل بایگانی راکد؛‏
‏ ‏6 ـ قید مهم و ملی بودن یا نبودن پرونده مطابق مقررات این آیین‌نامه و ‏دستورالعمل‌های هیأت ‏تشخیص مرکزی و سایر شرایط با درج جهات آن؛‏
‏ ‏7ـ سایر مشخصات ضروری و ملاحظات؛
‏ فرم مذکور باید به امضای تنظیم کننده، مسؤول بایگانی راکد و مسؤول مرجع قضایی یا ‏جانشین وی ‏برسد.‏
‏ تبصره ـ بایگانی راکد به تدریج حداکثر هر شش ماه یک بار باید فرم اسناد و اوراق ‏مزبور را تنظیم و ‏به هیأت تشخیص استان ارسال نماید.‏
‏ ماده14ـ هیأت تشخیص استان پس از وصول فرم مخصوص بایگانی راکد و ‏پیوست‌های آن (فرم ‏مشخصات پرونده و در صورت نیاز اصل پرونده یا تصویر اسناد و ‏اوراق مذکور) باید با بررسی دقیق فرم ‏مذکور و در صورت نیاز محتویات پرونده و با رعایت ‏مقررات قانون و این آیین‌نامه و دستورالعمل‌های هیأت ‏تشخیص مرکزی ظرف شش ماه نظر ‏هیأت را مبنی بر ضرورت نگهداری اسناد و اوراق پرونده و تبدیل آن ‏به سند الکترونیکی و ‏امحاء اعلام نماید. هیأت مذکور می‌تواند جهت تسهیل، تسریع و دقت در اجرای آیین‌نامه ‏‏در محل بایگانی راکد حاضر و اقدام به بررسی نماید یا حداقل دو نفر از اعضای هیأت به ‏تشخیص اکثر ‏اعضاء به منظور فوق به محل اعزام شوند.‏
‏ تبصره1ـ در صورت تردید به ضرورت نگهداری سابقه اسناد و اوراق پرونده قضایی ‏یا عدم آن اصل ‏بر ضرورت نگهداری سابقه و تبدیل به اسناد الکترونیکی است.‏
‏ تبصره2ـ در صورت ابهام و بروز موارد استثنایی که قابل تطبیق با مقررات قانون و ‏آیین‌نامه نباشد ‏نظر هیأت تشخیص مرکزی استعلام خواهدشد.‏
‏ ماده15ـ تشخیص نهایی مهم، ملی و آرشیوی بودن پرونده‌های قضایی به عهده ‏هیأت تشخیص مرکزی ‏و با هماهنگی سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ‏است. این هیأت ضوابط و معیارهای تشخیص ‏پرونده‌های مهم و ملی را طی دستورالعملی ‏مشخص، به مراجع قضایی اعلام خواهدنمود.‏
‏ فرم مشخصات پرونده‌های مذکور در این ماده پس از اعلام مسؤول بایگانی راکد و ‏تأیید رئیس مرجع ‏قضایی و با اطلاع هیأت تشخیص استان جهت اقدامات بعدی به هیأت ‏تشخیص مرکزی ارسال خواهدشد.‏
‏ تبصره ـ هزینه‌های تشخیص، حفظ، بایگانی، انتقال و الکترونیکی نمودن پرونده‌های ‏موضوع این ‏آیین‌نامه به عهده سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران است.‏

فصل چهارم

تبدیل اسناد و اوراق پرونده‌های قضایی که نگهداری آنها ضروری است‏ به اسناد الکترونیکی:‏

‏ ماده16ـ پس از تأیید فرم مخصوص بایگانی راکد، مبنی بر ضرورت نگهداری اسناد ‏و اوراق پرونده ‏قضایی، توسط هیأت تشخیص استان یک نسخه از فرم تأییدشده در سابقه ‏هیأت مذکور ضبط و نسخه دیگر ‏جهت اطلاع به هیأت تشخیص مرکزی ارسال خواهدشد ‏و نسخه سوم به بایگانی ارسال کننده لیست اعاده ‏می‌شود.‏
‏ ماده17ـ کلیه پرونده‌های واصله به بایگانی راکد، می‌بایستی حداکثر 3 ماه پس از ‏وصول فرم تأییدشده ‏توسط هیأت تشخیص برابر ضوابط این دستورالعمل به اسناد ‏الکترونیکی تبدیل شود.‏

فصل پنجم

امحای پرونده‌ها:‏

‏ ماده18ـ پس از تبدیل الکترونیکی اسناد و اوراق پرونده‌های قضایی که نگهداری ‏سوابق آنها ضروری ‏است به پیشنهاد رئیس حوزه قضایی و موافقت رئیس کل استان و ‏نسبت به سایر مراجع قضایی با پیشنهاد ‏مدیر یا مسؤول بایگانی راکد و موافقت بالاترین ‏مقام آن مرجع قضایی، امحای پرونده‌ها توسط مسؤول ‏بایگانی راکد مربوط و نظارت ‏نماینده رئیس حوزه قضایی، مسؤول حفاظت و اطلاعات دادگستری استان و ‏نماینده ‏تام‌الاختیار سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران انجام خواهدشد.‏
‏ تبصره ـ علاوه بر پرونده‌های مهم و ملی در مورد سایر پرونده‌های آماده امحاء نیز ‏چنانچه سازمان ‏اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی آمادگی خود را جهت تحویل و ‏انتقال به سازمان اعلام نماید باید ‏پرونده‌های مورد درخواست به جای امحاء تحویل آن ‏سازمان شود. مشروط بر این که حداقل یک روز قبل از ‏زمان امحاء و سازمان مذکور ‏درخواست کتبی خود را به هیأت تشخیص استان تحویل نمایند و موافقت هیأت ‏را اخذ ‏نماید در صورت پذیرفته شدن درخواست سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ‏ایران، باید ‏ظرف دو ماه نسبت به انتقال پرونده‌ها به سازمان مزبور اقدام نماید، در صورت ‏کوتاهی آن سازمان جهت ‏تحویل پرونده‌های مذکور در موعد مقرر عملیات امحاء انجام ‏خواهدشد.‏
‏ ماده19ـ به منظور حفظ حقوق اشخاص و رعایت احتیاط در مورد پرونده‌هایی که ‏ضرورت نگهداری ‏اسناد و اوراق آن احراز نگردیده بایستی حداقل از تصمیمات قضایی و ‏حکم یا قرار نهایی و حسب مورد ‏سابقه اجرای حکم و مانند آن سند الکترونیکی تهیه شود.‏
‏ ماده20ـ هیأت تشخیص مرکزی می‌تواند پرونده‌هایی که نگهداری سابقه اسناد و ‏اوراق آنها ضروری ‏نباشد را قبل از سپری شدن مدت سی سال بایگانی قطعی آنها با ‏رعایت ماده20 این آیین‌نامه امحاء یا به ‏سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ‏ایران انتقال دهد.‏‎ ‎
‏ ماده21ـ معاونت اداری و مالی قوه قضاییه موظف است اعتبار موردنیاز برای اجرای ‏این آیین‌نامه را ‏در ردیف بودجه قوه قضاییه تأمین نماید.‏
‏ ماده22ـ مسؤلیت حُسن اجرای این دستورالعمل با هیأت تشخیص مرکزی و رؤسای ‏کل دادگستری‌ ‏استان‌ها می‌باشد.‏
این آیین‌نامه در 22 و 11 تبصره در تاریخ 21/11/1385 به تصویب رئیس قوه قضائیه ‏رسید.‏

رئیس قوه قضائیه ـ سیدمحمود هاشمی‌شاهرودی

نوع : 4 شماره انتشار : 18066
تاریخ تصویب : 1385/11/21 تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی : قوه قضائیه
موضوع :

URL : https://www.vekalatonline.ir/laws/32143/آیین‌نامه-اجرایی-بند-الف-ماده-131-قانون-برنامه-چهارم-توسعه-اقتصادی،-‏اجتماعی-و-فرهنگی-جمهوری-‏اسلامی-ایران/